تاریخچه اتاق تمیز
اتاق تمیز برای اولین بار در بیمارستان ها مورد استفاده قرار گرفت لُرد لیستر به این نتیجه رسید که اگر آلودگی ها کم تر باشد درمان بیماری ها و عفونت ها بهتر انجام می شود و اینگونه شد که پایه های طراحی و ایجاد اتاق تمیز اول در بیمارستان ها و سپس مراکز مهم و حساس دیگر انجام شد.
مراحل ساخت و طراحی کلین روم
دشواری و مهم بودن ساخت تجهیزات اتاق تمیز، دلیل بر نتوانستن ساخت آن نیست. آگاهی و رعایت از یک سری پارامترها و متغیرها، کار را بسیار راحت می کند. آشنایی با فن آوری کلین روم راه را برای طراحی بهترین تجهیزات برای تأمین یک محیط عاری از آلاینده ها و ذرات معلق باز می کند. تمیز نگه داشتن و دوری از آلاینده ها و میکروب ها نیازمند داشتن دانش و اطلاعات و تجهیزات خاصی است که شرکت ها و سازمان ها بهای آن را می پردازند.
مطالعات پژوهشی سازمان فضایی ناسا بر روی ذرات معلق و آلاینده در کنارتحقیقات انجام شده در کلینیک های پزشکی منجر به اهمیت توجه بیش از پیش به مفهوم پاکی و تمیزی از دیدگاه نانو فناوری و پزشکی شده است.
انواع استانداردها برای ساخت اتاق تمیز
در طراحی و مراحل ساخت کلین روم از دو استاندارد استفاده می شود
- استاندارد فدرال ایالات متحده آمریکا
- استاندارد ایزو سری ISO 14644- 2
هر دو این استانداردها یک رابطه معکوس بین تعداد و اندازه ذرات معلق در هوا ایجاد کرده اند و از این رو هیچ گاه میزان این ذرات به عدد صفر نمی رسد.
دسته بندی انواع اتاق تمیز طبق استاندارد اتاق تمیز بر اساس میزان ذرات آلاینده در هوا در یک حجم مشخصی انجام می گیرد. این دسته بندی مطابق با ایزو ی ۱۴۶۴۴- ۱ صورت می گیرد. این استاندارد، از استاندارد اتاق تمیز بوده و بین المللی است. بر این اساس با استانداردهای وضع شده ی اتحادیه اروپا (سال ۱۹۹۹) و ایالات متحده ی امریکا (سال ۲۰۰۱) تنظیم گشته است.

مراحل اساسی برای ساخت کلین روم
- مرحله اول طرح شمارش و بررسی تعداد افراد داخل اتاق تمیز / جریان تردد یا حضور را ارزیابی کنید
- مرحله دوم طبقه بندی کلین روم را از نظر تمیز بودن مکان
- مرحله سوم تعیین فشار در کلین روم
- مرحله چهارم تعیین جریان هوا در کلین روم
- مرحله پنجم تعیین جریان هوای عبوری از فیلترهای خروجی در کلین روم
- مرحله ششم بررسی تعادل هوا
- مرحله هفتم ارزیابی متغیرهای از قلم افتاده
- مرحله هشتم تعیین چیدمان مکانیکی سیستم
- مرحله نهم محاسبات گرمایشی و خنک کننده
- مرحله دهم ساخت کلین روم
بعد از محاسبات و دسته بندی برای ساخت یک اتاق تمیز، نیاز به وجود یک سری تجهیزات اساسی و مهم برای ایجاد کلین روم است. این تجهیزات عبارتند از:
تجهیزات اتاق تمیز بیمارستان
- هواساز هایژنیک
- اگزاست فن
- پس باکس
- ساندویچ پانل
- کفپوش آنتی باکتریال
- سیستم اینترلاک کامل و دیگر
- پنجره اتاق تمیز
- درب اتاق تمیز
جریان هوا از فیلترها یکی از مهم ترین شاخصه های طراحی یک اتاق تمیز است. با وجود این فیلترها جریان هوای اتاق تمیز، پاک می شود و هرچه این فیلترها بیشتر عمل کنند از ذرات آلوده معلق در هوای اتاق تمیز، بیشتر کاسته می شود.

فن اتاق تمیز
دما، رطوبت، تخلیه الکترواستاتیک و سطح نویز و لرزش از دیگر عوامل مهمی است که باید توسط یک متخصص تمیز کننده HVAC مورد ارزیابی و اجرا درآید.
دما
دامنه دمای داخل کلین روم بین 66 درجه فارنهایت و 70 درجه، شرایط راحتی را فراهم می کند. کنترل دما در اتاق تمیز باید برای موارد زیر انجام شود.
- فرآیند
- تجهیزات و مواد
- شرایط پایدار برای کسانی که لباس متناسب با درجه تمیزی مشخص شده بر تن دارند.
رطوبت
RH یا 45٪ + 5٪ سطح رطوبت مطلوب و مناسب در نظر گرفته می شود. کنترل رطوبت باید برای موارد زیر انجام گیرد
- فرآیند
- تجهیزات و مواد
- کاهش بارهای الکتریسیته ساکن
- راحتی کارکنان ناشی از کنترل دما
پوشش دهی
ایجاد یک سیستم جریان چند لایه برای کاهش آلودگی بیشتر
تخلیه الکترواستاتیک
مجهز شدن کفپوش ها به تخلیه بار برای کاهش الکترواستاتیک
سطح نویز و لرزش
برخی فرآیندهای صنعتی به نویز و لرزش حساس هستند.